
Het was wederom fantastisch. De oogstdag op Tiengemeten. Een dag lang genieten van alle bedenkbare boeren romantiek en wetenswaardigheden. Vooral het bakken van brood in een veldoven had mijn bijzondere aandacht. De bakker die de veldoven, ook wel een takkenoven genoemd, bediende wist niet alleen alles van het bakken van brood in een hout gestookte oven maar ook alles over het bereiden van brood.

Met hem nam ik de hele procedure nog eens door om er achter te komen wat we fout gedaan hebben met ons graan. We hebben brood gebakken maar dat werd na een paar uur al zo hard als een baksteen en niet bepaald echt smakelijk. Als je het brood at als het direct uit de oven kwam was het wel erg lekker.
De bakker wist me gelijk te vertellen wat er mis was aan ons baksel. Het graan dat in Nederland geteeld wordt is niet van een zodanig goede kwaliteit dat je er zomaar brood van kan bakken. Dat kan wel met graan uit Duitsland en Frankrijk. Daar krijgt het graan meer zonuren en groeit het op grond die beter geschikt is voor het telen van graan. Dat wil niet zeggen dat ons graan onbruikbaar is.
Het beroemde ‘broodje Tiengemeten’ heeft het zelfde probleem. Het graan komt van de akkers van Tiengemeten en dit jaar is het graan van betere kwaliteit dan voorgaande jaren. Dat komt dus door de typische zomer van dit jaar. Meer zonuren dus. Maar toch moet er wat gluten poeder bij het meel gedaan worden. Dat is al lang niet meer de rommel die men tot in de jaren ’70 gebruikte maar een natuurlijk tot stand gekomen product dat alleen voor mensen met een glucose allergie ongeschikt is.
Gluten poeder vervangt het tekort aan gluten dat ons Hollandse graan nu eenmaal heeft. De broodjes die op deze dag gebakken werden smaakten geweldig goed. Het zijn mooie bolletjes (zie filmpje) die in de veldoven gebakken werden. Zo’n soort oven willen we ook op de tuin. Maar dan een leemoven. Net zoals die van Erik Franken op het MEC (voorheen de kinderboerderij te Wolfslaar). Het principe van zo’n houtgestookte oven is simpel maar zeer doeltreffend. Bovendien geeft het gestookte hout een extra lekkere smaak aan het brood.

Buiten deze wetenswaardigheid was de oogstdag op Tiengemeten een dag om een jaar lang naar uit te kijken. Alles wat ooit was komt hier samen. Maar ook de mensen die in deze wereld geïnteresseerd zijn. Het gaat verder dan alleen gesprekken over boeren nostalgie. De hele dag loop ik aantekeningen te maken en contacten te leggen met mensen die iets weten over een specifiek element van het leven van vóór het olietijdperk.
Toen kon je in één oogopslag zien waar iemand vandaan kwam. Uit Marken, Zaandam, Middelburg of Volendam. Ze droegen die prachtige eigen kostuums die nu verdrongen zijn door trendy handel. Elk kostuum heeft een eigen verhaal uit de eigen streek en zit boordevol herinnering en emotie.
Een dansgroep uit Dordrecht liet al die verschillende kostuums zien en kon daar heel boeiend over vertellen. Het oudste lid, op de foto hierboven, is een dame van 83 jaar die met zichtbaar plezier mee danste. Ineens wordt dan herinnerd aan een prachtig stukje vaderlandse geschiedenis die meer inhoud heeft dan je zo op het eerste gezicht zou denken.
En dan wordt er op zo’n dag natuurlijk ook nog gewerkt op het land. Hier wordt de laatste hooiwagen klaar gemaakt voor vertrek. Boven op de hooiberg wordt dan een riek geplant waar een rode zakdoek aan gebonden wordt om aan te geven dat deze boer ‘binnen’ is.
Heel de dag dit leven met ons dagelijks eten en de mensen en dieren die samenspannen om alles op tijd binnen te halen. Voor deze aanspanning was een reserve paard mee gebracht. Dat klinkt toch heel anders als een reservewiel. Het leven en werken met dieren is aan het eind van de dag weer zo heel gewoon. Alsof het nooit anders geweest is.